Alleskunner
Als kunstenaar kun je alles op artistiek gebied. Tenminste dat is wat veel mensen denken als ze horen dat je kunst maakt. Kun je het één, dan kun je ook het ander. Alsof creativiteit iets magisch is dat elke artistieke creatie mogelijk maakt. Het maken van stenen beelden is iets anders dan het schilderen op canvas, of het schrijven van poëzie. Geloof me, ik ben zeker op creatief vlak geen alleskunner. Zo moet je mij bijvoorbeeld niet laten schilderen, of wat laten zingen. Bij het eerste komt er iets uit wat een kleuter nog beter zou kunnen doen, en bij de tweede tuten je oren waarschijnlijk nog een uur naderhand. Waar komt die aanname dan vandaan? Is het waar dat als je creatief bent je alles kunt op creatief vlak, of toch niet? Je leest in de blog over de mythe van de creatieve alleskunner.
Wat is creativiteit?
Allereerst natuurlijk de vraag wat creativiteit is. Ik schreef al eerder een blog over de variatie in creativiteit. Creatief kun je namelijk op veel manieren zijn en maakt het daarom ook meteen uitdagend, want creativiteit is niet in één omschrijving te vangen. Over het algemeen wordt creativiteit beschouwd als dat iemand nieuwe en waardevolle ideeën, concepten, oplossingen of vormen kan bedenken. Het gaat dus niet alleen om artistieke expressie, maar het kan dus ook tot uiting komen op andere gebieden zoals wetenschap, technologie, bedrijfsleven, en uiteraard ook in het dagelijks leven.
In dit geval heb ik over het creativiteit in de zin van het maken van dingen. En dat is niet slechts een kwestie van vaardigheid. Het is ook, of vooral, de bereidheid om te willen leren, verkennen en jezelf te willen ontwikkelen. Zie het als een continue balans oefening tussen inspiratie, je uiten en experimenteren. Een ongrijpbaar fenomeen dat zich dus niet beperkt tot één discipline. Misschien is de mythe van de creatieve alleskunner daarom ook eerder een romantisch ideaalbeeld dan een realiteit?
"Creativiteit is niet het bezitten van een vaardigheid, maar eerder het omarmen van een mentaliteit.”
Denkwijze
Één ding is zeker, als kunstenaar, of creatief persoon, heb je een bepaalde denkwijze hoe je de wereld om je heen ziet en hoe je tegen dingen aankijkt. Maar dat is wat anders dan dat je daardoor alles zou kunnen op artistiek vlak. Creativiteit is gelukkig niet alleen voor een beperkte groep mensen weggelegd; het is eerder een sluimerende gave die in iedereen aanwezig is. Ja, ook bij jou die nu wat sceptisch wordt als je dit leest 😁
Wat maakt iemand dan creatief? Is het het vermogen om penseelstreken perfect te laten overvloeien op een blank canvas, of gaat het dieper dan dat? Zoals gezegd is creativiteit misschien meer een mentaliteit. De bereidheid om het onbekende te omarmen, risico's te durven nemen en de conventionele paden te verlaten. Het is een voortdurende ontdekkingstocht, een reis waarop je continue nieuwe aspecten van jezelf en kunst ontdekt.
Ontmoedigend
Het idee dat een creatief persoon moeiteloos kan switchen tussen verschillende artistieke uitingen, is misschien ook wel een mythe die eerder ontmoedigend werkt dan inspirerend. Als je daar als kunstenaar namelijk gevoelig voor bent kan die mythe van de creatieve alleskunner
onbedoelde gevolgen hebben. Want het kan ook leiden tot zelfkritiek en een gevoel van onvermogen, misschien zelfs falen. De druk om ‘alles’ te kunnen op het gebied van kunst kan de lol van je creativiteit wegnemen en plaatsmaken voor frustratie. En dat is natuurlijk het laatste wat je wilt, dat je je creativiteit de nek om draait door druk in welke vorm dan ook.
Creativiteit is geen wedstrijd waarin je moet strijden om te bewijzen hoe veelzijdig ieder van ons wel niet is. Het mooie ervan is, dat het zeer gevarieerd is en een persoonlijke ontdekkingsreis, waarin je je zelf toestaat te groeien en je verder te ontwikkelen als kunstenaar. Het ontdekken van nieuwe avonturen, richtingen en paden, ongehinderd door druk of meningen van anderen. Kortom, het omarmen van jouw eigen unieke expressie.
Die zelftwijfel bij kunstenaars over hun eigen zwakheden en kunnen steekt af en toe vanzelf al wel zijn lelijke hoofd op, zelfs bij de grootste kunstenaars. Daar heb je geen aanvullende externe druk voor nodig als in dat je alles zou moeten kunnen.
Het is juist niet nodig, zelfs niet wenselijk, om alle kunstvormen onder de knie te hebben en daar goed in te zijn. Je kunt niet overal goed in zijn, en dat gaat uiteraard verder dan de creativiteit waar ik het in deze blog over heb. Je moet dat naar mijn idee ook niet willen, alles kunnen. Dat zou het juist saai maken en overweldigend. Want wat kun je dan nog leren en ontdekken, en wat kies je dan wat je doet, als alles lukt?
Illusie
Laten we daarom de illusie van alomvattende creativiteit en de mythe van de creatieve alleskunner ontkrachten en in plaats daarvan accepteren dat creativiteit flexibel is. Het is niet nodig om de perfecte beeldhouwer, schilder, schrijver en nog veel meer te zijn. Laat de enorme variëteit van je creatief kunnen en willen uiten een bron van bevrijding voor je zijn, in plaats van een bron van stress.
Ontdek waar jouw passie ligt en laat je creativiteit stromen op dat specifieke gebied. Focus op die aspecten die je hart doen zingen en wees vooral niet bang om jezelf op onbekend terrein te begeven. Creativiteit is namelijk geen eindbestemming, maar een voortdurende reis, waarbij je onderweg valt en weer opstaat met schitterende vergezichten.
Zie jij jezelf als een (creatieve) alleskunner of een specialist? En waarom?
Leuk als je dat hieronder wilt delen.
